Fizjoterapia i Fizjoprofilaktyka

Metoda PNF, czyli proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu (ang. proprioceptive neuromuscular facilitation), jest jedną z najbardziej uniwersalnych i skutecznych metod fizjoterapii.

W tej terapii ważny jest cel pacjenta (ułatwienie wykonywania codziennych czynności, np. wchodzenie po schodach), a działania skupiają się na możliwości osiągnięcia tego celu.

Stosowana jest ona z powodzeniem u dorosłych z problemami ortopedycznymi czy neurologicznymi, oraz u dzieci z wadami postawy, skoliozą, chorobami nerwowo – mięśniowymi, czy zaburzonym rozwojem ruchowym.

W terapii PNF wykorzystujemy określone wzorce ruchowe występujące w życiu codziennym. Umożliwiają one odzyskanie utraconych lub kształtowanie zaburzonych umiejętności ruchowych. Metoda uwzględnia odczuwanie własnego ruchu (propriocepcję) oraz skupia się na ułatwianiu ruchu zgodnego z fizjologicznymi sposobami wykonywania jak najbardziej skutecznej czynnościowo aktywności ruchowej.

Celem metody PNF jest:

• poprawa koordynacji i równowagi,
• zwiększenie siły i wytrzymałości mięśniowej,
• poprawa techniki chodu,
• polepszenie czucia głębokiego,
• zwiększenie zakresów ruchu,
• poprawa płynności ruchy,
• redukcja bólu,
• zmniejszenie przykurczów mięśniowych.

Metoda PNF jest całkowicie bezbolesna.

Praca na powięzi bazująca na koncepcji taśm anatomicznych (Anatomy Trains), według której mięśnie układają się w powiązane i wzajemnie na siebie wpływające ciągi. Oznacza to, że zmiana lub napięcie w jednym miejscu mogą skutkować problemami w innym, znacznie oddalonym od pierwotnego.> Terapeuta ma zadanie dokładnie ocenić wzorzec posturalny pacjenta, a następnie zaplanować terapię.

Terapia jest pracą manualną wymagającą aktywnego zaangażowania pacjenta. W trakcie pracy terapeuta powoli i uważnie dociera do odpowiedniej głębokości tkanek. Terapia powięziowa może być bolesna, aczkolwiek granice i możliwości ciała są tutaj uwzględniane i szanowane.

Dla utrwalenia efektów pracy pacjent dostaje zadania domowe. Terapia mięśniowo-powięziowa jest to głęboka, świadoma praca z ciałem, nauka świadomości ciała. Jej celem jest trwała zmiana postawy, sposobu poruszania się, jak najlepsze wykorzystanie możliwości organizmu do ergonomicznego funkcjonowania.

Jest mechaniczną pracą fizjoterapeuty na tkankach pacjenta. Fizjoterapeuta specjalizujący się w terapii manualnej patrzy na pacjenta całościowo. Analizuje całe ciało, następnie wprowadza specyficzny ruch w różnych kierunkach i płaszczyznach w obrębie różnych tkanek (stawów, mięśni, nerwów lub powięzi). Ma to na celu przywrócenia prawidłowej biomechaniki poszczególnych segmentów ciała.

Działanie Terapii manualnej jest poparte dowodami naukowymi, potwierdzającymi korzystny biologiczny wpływ na tkanki poprzez działania manualne.

Terapia manualna to nie tylko bierne oddziaływanie na organizm człowieka – działania te zawsze warto uzupełnić odpowiednim treningiem mięśniowym w celu utrwalenia efektów.

Wyróżniamy różne szkoły terapii manualnej.

Nasi terapeuci pracują wg następujących szkół:

1.  Metoda Ortopedycznej Terapii Manualnej wg Kaltenborn-Evjetnth. Sklada się z kilku elementów. Pierwszym jest diagnostyka – poprzez specjalistyczne testy manualne fizjoterapeuta może precyzyjnie określić, czy źródłem bólu w konkretnej partii ciała jest zmieniony chorobowo staw, uciśnięty nerw czy też za mocno napięty mięsień. Pozwala to na dobór najlepszej metody terapii. W ramach terapii manualnej Kaltenborn – Evjenth stosuje się dopasowane do potrzeb:

• techniki mobilizacji tkanek miękkich – takie jak masaż funkcyjny, masaż poprzeczny, relaksację poizometryczną czy stretching mięśniowy,
• techniki mobilizacji stawów – uruchamianie torebek, więzadeł i kostnych struktur stawów, mobilizacje stawów przy pomocy trakcji i ślizgu w pozycji spoczynkowej,
• techniki mobilizacji tkanki nerwowej – utrzymujące lub poprawiające ruchomość nerwów obwodowych, opony twardej oraz korzeni nerwowych,
• ćwiczenia – utrzymujące lub poprawiające ruchomość stawów, tkanek miękkich i tkanki nerwowej.

2. Terapia manualna holistyczna Andrzeja Rakowskiego- system leczenia różnego rodzaju dysfunkcji narządu ruchu. System postrzega człowieka jako całość. W procesie diagnostycznym i leczniczym zwraca uwagę zarówno na fizyczność jak i na sferę psychiczno-duchową człowieka. Stosowane techniki w tej terapii: techniki biomechaniczne ( mobilizacje i manipulacje stawów kręgosłupa i stawów kończyn, praca z mięśniami i powięziami), techniki odruchowe (igłoterapia), poizometryczna relaksacja mięśni, mobilizacje uciskowe, terapia edukacyjna (koryguje niekorzystne wzorce reagowania na stres strukturami narządu ruchu).

Jest to metoda diagnostyczna i terapeutyczna układu nerwowego. Metodę tą stosujemy wszędzie tam, gdzie zaburzona jest funkcja narządów wewnętrznych, mięśni skóry, stawów. Jest niesamowicie pomocna w zwalczaniu drętwienia, mrowienia, obrzęków, przeciążeń statycznych , objawów podrażnionych mięśni itd.

Metoda wykorzystująca różne formy ucisku i ruchów w różnych kierunkach we wrażliwych miejscach w tkance mięśniowej. Celem terapii jest uwolnienie od bólu i ograniczeń ruchomości oraz poprawa zaburzonych wzorców ruchowych.

To metoda diagnozowania i leczenia pacjentów dorosłych z wadami zgryzu i dysfunkcjami narządu żucia.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak ważnym dla zdrowia człowieka jest staw skroniowo-żuchwowy. Jest on jednym z najczęściej używanych stawów i bierze udział między innymi w podstawowych czynnościach niezbędnych do życia jak: mówieniu, jedzeniu czy choćby ziewaniu.

W ciągu całego życia zachodzi wiele zmian w jego budowie, a jakiekolwiek nieprawidłowości w mięśniach twarzoczaszki, więzadłach czy w ustawieniu krążka rozdzielającego kość skroniową z żuchwą, doprowadzić mogą do patologii w funkcjonowaniu. Nie bez znaczenia są tez stresy, urazy, wykonywany zawód, zła pozycja ciała czy uwarunkowania genetyczne.

Najczęstsze objawy problemów ze stawem skroniowo – żuchwowym to:

• bóle przy jedzeniu, otwieraniu i/lub zamykaniu buzi,
• trzaski, przeskakiwania w stawie skroniowo żuchwowym,
• ograniczona ruchomość żuchwy i odcinka szyjnego kręgosłupa,
• "wypadanie" żuchwy ze stawu,
• bóle głowy,
• szumy i piski w uszach,
• bóle w mięśniach szyi,
• nierówne ścieranie powierzchni zębów,
• bruksizm - wzmożone napięcie mięśni twarzy.

Leczenie zaburzeń stawu skroniowo – żuchwowego może polegać na:

• leczeniu stomatologiczne i protetyczne,
• - fizjoterapii, zastosowanej w celu zmniejszenia zwarcia stawu i poprawy elastyczności mięśni,
• - fizykoterapii – pole magnetyczne, laseroterapia, elektroterapia, terapia ciepłem lub zimnem,
• ćwiczeniach relaksacyjnych zmniejszających stres,
• autoterapii – nauce ćwiczeń.

Metoda Bobath (Neurodevelopmental Treatment – NDT) została stworzona w latach 40 XXw. przez Bertę i Karla Bobath. Od tego czasu jest stosowana na całym świecie, zarówno dla dzieci jak i dorosłych.
W Polsce Metoda NDT-Bobath stosowana jest z powodzeniem dla wcześniaków, niemowląt dzieci starszych z zespołami neurologicznymi, ortopedycznymi, genetycznymi oraz prezentującymi opóźnienia w rozwoju. Stosowana jest również u dorosłych z problemami ortopedycznymi i neurologicznymi (udary mózgu, urazy czaszkowe, operacje neurochirurgiczne).

Usprawnianie według Metody NDT Bobath ma na celu pomóc pacjentowi we wszechstronnym rozwoju czy usprawnieniu tak, aby mógł uzyskać niezależność w życiu i wykorzystać swoje możliwości na tyle, na ile pozwala istniejące uszkodzenie Ośrodkowego Układu Nerwowego (OUN).

Główne zasady usprawniania według koncepcji NDT Bobath obejmują:

• wpływanie na napięcie mięśni poprzez obniżanie napięcia wzmożonego oraz podwyższanie obniżonego, co jest możliwe dzięki zastosowaniu odpowiednich technik terapeutycznych już od pierwszych miesięcy życia,
• wyhamowywanie wzorca patologicznego oraz nauka wzorca prawidłowego,
• wyzwalanie ruchów w formie najbardziej jak to jest tylko możliwe zbliżonej do prawidłowych, co zostaje osiągnięte poprzez wspomaganie i prowadzenie ruchu z punktów kluczowych,
• wykorzystywanie i utrwalanie zdobytych umiejętności ruchowych w czynnościach codziennych.

Terapeuta ćwiczy całe ciało dziecka/dorosłego, dzięki temu dostarcza odpowiednich doznań ruchowych oraz czuciowych.

Każdy ruch jest odpowiednio przygotowywany i połączony z przemieszczaniem ciężaru ciała i środka ciężkości. Rodzaj, rytm oraz tempo ćwiczeń dobiera się indywidualnie.

Dużą zaletą NDT Bobtah jest przygotowanie pacjenta do uczestniczeniu w normalnym życiu rodzinnym, a także społecznym. To indywidualne podejście daje możliwość uwzględnienia potrzeb psychologicznych pacjenta, występujących zaburzeń, stopnia jego sprawności, warunków rodzinnych oraz środowiskowych. Ważna jest ścisła współpraca terapeuty z rodzicami i opiekunami. Są oni odpowiednio szkoleni, aby w warunkach domowych prawidłowo wykonywać zabiegi pielęgnacyjne; aby odpowiednio karmić, nosić, zmieniać pozycje i/lub bawić się z dzieckiem, czy podopiecznym.

Plastrowanie dynamiczne to metoda terapeutyczna wykorzystywana m.in. w fizjoterapii, ortopedii czy medycynie sportowej polegająca na przyklejeniu elastycznego plastra na wybraną partię ciała. Kinesiotaping działa w łagodzeniu dolegliwości bólowych, zmniejszeniu stanów zapalnych, obrzęków, rozluźnianiu mięśni czy w zapobieganiu występowania kontuzji podczas wysiłku fizycznego, oraz zwiększeniu zakresów ruchów.

Prawidłowo naklejone przez specjalistę „tejpy” delikatnie naciągają skórę tworząc przestrzeń między powięzią, a skórą właściwą, co prowadzi do poprawy krążenia krwi, limfy oraz regeneracji.

Plastrowanie dynamiczne to skuteczna metoda stosowana podczas leczenia wielu schorzeń czy dolegliwości bólowych, a nawet problemów skórnych jak np:

• wady postawy,
• ból kręgosłupa, rwy kulszowej,
• urazy lub kontuzje kolana, barku, szyi,
• obrzęki limfatyczne,
• skręcenia,
• naderwanie mięśnia,
• w połogu: na biust przy zastoju pokarmu, przy rozejściu mięśni prostych brzucha, na bliznę po cesarskim cięciu/abdominoplastyce
• ból kręgosłupa, stawów krzyżowo - biodrowych u kobiet w ciąży,
• podczas nawału pokarmu oraz zastojach w piersiach po porodzie,
• porażenie nerwu twarzowego,
• napięcia mięśniowe,
• blizny, rozstępy, zmarszczki.

To specjalnie dobrane ćwiczenia , dopasowane indywidulanie dla każdej kobiety, poprzedzone szczegółowym wywiadem medycznym oraz oceną fizjoterapeutyczną.

Ćwiczenia w ciąży są niezmiernie ważne dla kobiety i rozwijającego się dziecka. Umiarkowany wysyłek fizyczny ma wpływ na funkcjonowanie układu krążenia, oddechowego i mięśniowo - stawowego. Poprawia samopoczucie ciężarnej oraz zmniejsza lęk przed porodem. Dzięki zastosowaniu ćwiczeń wzmacniających i rozciągających mięśnie kręgosłupa i miednicy likwiduje dolegliwości bólowe pojawiające się w czasie 9 miesięcy.
Aktywność w trakcie ciąży ma także wpływ na przebieg samego porodu. Skracają jego czas oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia porodu patologicznego.

Poza profilaktyką, ćwiczenia terapeutyczne są wskazane przy:

• bólach kręgosłupa,
• rozejściu spojenia łonowego,
• obrzękach kończyn dolnych,
• zespole cieśni nadgarstka w ciąży,
• zespole mięśnia gruszkowatego,
• blokadzie stawów krzyżowo-biodrowych,
• dysfunkcjach mięśni dna miednicy.

Należy do zabiegów relaksujących i leczniczych. Poprzez odpowiedni ruch i nacisk rąk terapeuty skutecznie działa na tkankę skórną, mięśniową, stawy, więzadła, układ krwionośny, limfatyczny, nerwowy, oddechowy, pokarmowy itd. poprawiając ich funkcję.

Jest to terapia dedykowana dla dzieci, opierająca się na pracy zmysłów (dotyku, wzroku, węchu, smaku, układu przedsionkowego i propriocepcji). Pomaga w uporządkowaniu wrażeń zmysłowych odbieranych przez dziecko, ich odpowiedniej interpretacji i reagowaniu na nie. W trakcie zajęć dziecko poprzez różne formy zabawy oraz pomoce terapeutyczne dostaję kontrolowaną ilość doznać sensorycznych, dostosowaną do nasilenia i rodzaju zaburzeń. Uczy się ono rozpoznawać, porządkować i i zrozumieć docierające do ciała informacje, a przez to w odpowiedni sposób reagować na sytuacje których doświadcza.

Trudności z integracją zmysłów wpływają na problemy w nauce, zachowaniu, emocjach czy kontaktach społecznych.

Dla Kogo Terapia?

• Dzieci nadmiernie aktywne lub unikające wszelkich działań
• Nadpobudliwe emocjonalnie, (w tym trudne zachowania czy wybuchy złości)
• Trudności z koncentracją uwagi
• Problemy z czytaniem, pisaniem, rysowaniem
• Zaburzenia rozwoju mowy
• Niezgrabność ruchowa
• Zarówno brak jak i nadmierna wrażliwość na dane bodźce
• Słaba organizacja zachowania
• Problemy z obcowaniem z innymi dziećmi
• I inne

Terapia Cranio Sacralna Upledgera to jedna z metod terapii manualnej. Stosowana jest przy dolegliwościach związanych z całą osobą pacjenta. Cechą charakterystyczną tej terapii jest jej delikatność. Terapeuta pracuje wykorzystując najczęściej nacisk o sile 5 gramów. Poprzez pracę z tkankami wpływa na struktury, które otaczają, wspomagają i chronią mózg oraz rdzeń kręgowy. Wśród nich wyróżniamy np. kości czaszki, kość krzyżową, opony mózgu i rdzenia kręgowego, płyn mózgowo-rdzeniowy. Pracując z tymi strukturami mamy możliwość oddziaływania na funkcję układu craniosacralnego, a tym samym na funkcję układu nerwowego, mięśniowego, powięziowego, kostnego, endokrynologicznego, pokarmowego, oddechowego, limfatycznego.

Wskazania do terapii u dorosłych.

• Bóle i zawroty głowy
• Migreny
• Bóle kręgosłupa
• Bóle kończyn
• Cierpięcia i mrowienia
• Zespół jelita drażliwego
• Wzdęcia, zaparcia
• Fibromialgia
• Nerwice
• Zaburzenia koncentracji
• Nadpobudliwość
• Stres
• Urazy powypadkowe
• Autyzm
• Depresja
• Chroniczne zmęczenia
• Problemy w uczeniu się i zapamiętywaniu
• Dysleksja
• Dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego
• ADHD
• Zaburzenia snu
• Urazy mózgu oraz rdzenia kręgowego
• PTSD – Syndrom Stresu Pourazowego
• Zaburzenia pooperacyjne
• Bóle narządu ruchu podczas ciąży

Wskazania do terapii u dzieci.

• Wady postawy
• Nierównowaga miednicy
• Zaburzenia wypróżniania, kolki
• Kręcze
• Autyzm, Zespół Aspergera
• Spastyka, Hipotonia, Hipertonia
• Mózgowe Porażenie Dziecięce
• Asymetrie
• Idiopatyczne Skoliozy Dziecięce
• Lęki, Niepokoje, Zaburzenia snu
• Afonia, Zaburzenia mowy
• Stany pourazowe, pooperacyjne

Dotyczy pracy nie tylko z samą blizną, ale również z całym ciałem, mając na uwadze układ powięziowo – mięśniowy człowieka. Podczas terapii oceniana jest postawa pacjenta oraz stan blizny. Następnie dobierane są odpowiednie techniki pracy z blizną i zaburzeniami w układzie powięziowo-mięśniowym.

Odpowiednio zintegrowane sesje terapeutyczne dają możliwość m.in.:

• uzyskania prawidłowej mobilności
• estetycznego wyglądu po okresie gojenia
• a co najważniejsze, spójności z całym układem mięśniowo-powięziowym pacjenta

Bardzo ważna informacja - pracować można zarówno z nowymi jak i dawnymi bliznami!

Wybór techniki zależy od stanu blizny, momentu zgłoszenia się pacjenta do fizjoterapeuty, a także miejsca, w którym blizna się tworzy.

Stosowane techniki to m.in:

• rozluźnianie mięśniowo – powięziowe
• elementy terapii czaszkowo-krzyżowej
• drenaż osteopatyczny (w przypadku opuchlizny)
• również suche igłowanie, czy masaż powięziowy miodem

Wybrane schorzenia i blizny leczone tą metodą to m.in.:

• po cesarskim cięciu
• po plastyce brzucha
• po resekcji jelita
• po powiększeniu lub redukcji piersi
• po wszelkich operacjach
• blizny z dzieciństwa
• blizny twarzy, w tym wypadki, operacje szczękowo-twarzowe i blizny polipowe
• po usunięciu pęcherzyka żółciowego lub wyrostka robaczkowego
• po histerektomii
• po wymianie stawu (kolano, biodro)
• po laparoskopii
• mastektomia,  blizny po rekonstrukcji piersi
• po wypadkach
• po poparzeniach
• po przeszczepach skóry